อุดรธานีเป็นอีกจังหวัดหนึ่งในภาคอีสาน ที่ปลูกทุเรียนได้คุณภาพดี มีโอกาสได้ชิมทุเรียนป่านายูง-น้ำโสม-บ้านผือ , ทุเรียนสวน อ.กุดจับ อ.หนองแสง สัปดาห์ที่ผ่านมาได้ไปชิมที่ อ.วังสามหมอ ก็ยังเหลือที่ อ.ศรีธาตุ อ.กุมภวาปี โดย “ทุเรียนชาววัง” อ.วังสามหมอ มีอัตลักษณ์เฉพาะตัว สีสวย หวานมัน กรอบนอกนุ่มใน กลิ่นไม่รุนแรง และเม็ดลีบ ใครได้ชิมต่างถูกอกถูกใจ ทำให้มีคำสั่งซื้อล่วงหน้า ชาวสวนใช้การรวมกลุ่ม ยกระดับเพิ่มองค์ความรู้ เลือกทำให้ทุเรียนไม่จัมโบ้ รองรับตลาดในท้องถิ่นได้ดี
ที่ “สวนอ้อมตะวัน” บ้านไทยสมพร ม.5 ต.หนองกุงทับม้า อ.วังสามหมอ จ.อุดรธานี กลุ่มทุเรียนอำเภอวังสามหมอ นัดหมายเปิดสวนประจำปี 2568 มีนายธวัช พรหมโสภา นายอำเภอวังสามหมอ ให้เกียรติมาเป็นประธาน นางจันสุดา สุกสี เกษตรอำเภอวังสามหมอ นำประมงอำเภอ กำนัน และสมาชิกกลุ่มปลูกทุเรียนอำเภอวังสามหมอ ขณะที่ นางจิรนุช หน้าวิจิตร อายุ 52 ปี (ประธานกลุ่มฯ) นายรังษี หน้าวิจิตร อายุ 56 ปี สองสามีภรรยาเจ้าของสวนอ้อมตะวัน ให้การต้อนรับ พร้อมนำ “อาจารย์นุ นันทภูมิ” กูรูทุเรียนจากภาคตะวันออก ที่ปรึกษาสวนอ้อมตะวัน และอีกหลายสวนทั่วประเทศ มาเป็นวิทยากรให้ความรู้กับสมาชิกกลุ่มฯ
“สวนอ้อมตะวัน” มีพื้นที่ 6 ไร่ ตั้งอยู่บนเนินดินท้ายหมู่บ้าน สภาพดินเป็นดินปนทราย ทำให้ระบายน้ำได้ดี และยังติดกับลำห้วยธรรมชาติ สูบขึ้นมาใช้รดน้ำต้นไม้ด้วยระบบ “สปริงเกอร์” ปลูกพืชหลัก คือ ทุเรียนหมอนทอง 145 ต้น ทุกต้นมีลูกทุเรียนติดอยู่ที่โคนกิ่ง เรียงแถวแบบหน้ากระดาน ขนาดของลูกไม่โตถึงรุ่น “จัมโบ้” น้ำราว 2-5 กก.เท่านั้น โดยส่วนใหญ่จะมีน้ำหนัก 2-3 กก. เป็นขนาดตามที่สวนกำหนดไว้ ตรงกับวิทยากรแนะนำ ว่าการดูแลทุเรียนขนาด 2-4 กก. เหมือนกันเลี้ยงเด็กที่โตแล้ว ส่วนการดูแลทุเรียนขนาดจัมโบ้ ก็เหมือนกับดูแลหญิงท้องแก่ ไปจนถึงเด็กเพิ่งคลอด ทำให้ต้นทุนลูกจัมโบ้สูงกว่ามาก สำหรับรอบสวน และรอบกระท่อมสวน มีพืชผักสวนครัว และพืชปลูกแซม อาทิ ฝรั่ง , มะละกอ , แตงโม , แตงไทย , มันเทศ และอื่นๆ
นางจิรนุช หน้าวิจิตร เจ้าของสวนอ้อมตะวัน และประธานกลุ่มฯ เล่าว่า เดิมปลูกมันสำปะหลัง-ปลูกอ้อย พอมันสำปะหลังกับอ้อยไม่เป็นราคา ก็อยากทำเศรษฐกิจพอเพียงของพ่อหลวง ทำสวนผลไม้เพื่อลดโลกร้อน 16 ปีก่อนไปซื้อต้นทุเรียนพันธุ์หมอนทอง 2 ต้น ในงานประจำปีทุ่งศรีเมืองอุดรธานี ต้นหนึ่งปลูกไว้หน้าบ้านแม่แต่ตายไป อีกหนึ่งต้นปลูกหน้าบ้านตัวเอง รอดและเติบโตมีลูกมาจนถึงวันนี้ ทุเรียนต้นแรกที่ออกลูกช่วงแรก ได้นำไปถวายพระ และแจกจ่ายให้ญาติพี่น้อง ทุกปีจะได้ทุเรียนราว 53 ลูก จนเมื่อราว 5 ปี 10 เดือนก่อน หลังจากศึกษากับต้นที่หน้าบ้าน ได้ซื้อกล้าต้นทุเรียนหมอนทอง มีพ่อค้าเอามาขายในงานประจำปีอำเภอ 145 ต้นๆละ 100 บาท พ่อค้าระบุเป็นกล้าพันธุ์ต่อยอด ด้วยสายพันธุ์จาก จ.จันทบุรี
“ นำต้นกล้าทุเรียนมาปลูก ที่สวนใกล้บ้านในพื้นที่ 6 ไร่ ลงทุนติดตั้งระบบน้ำ สูบจากลำห้วยหมู่บ้าน โดยปลูกฝรั่ง กล้วย และอื่นๆ รอบสวนและระหว่างต้น ปลูกและดูแลเอาใจใส่อยู่ 3 ปี ต้นทุเรียนรอดทุกต้นเริ่มทยอยออกลูก ทุเรียนรุ่นแรกของแปลงใหญ่ ก็ยังนำไปถวายพระ และแจกจ่ายญาติพี่น้อง เพื่อนๆ ปีที่สองทางราชการเข้ามา ก็แจกจ่ายเพื่อแนะนำสวนไปบ้าง ที่เหลือขายไปได้เงินรวม 3-4 แสนบาท สำหรับปีนี้ได้ผลผลิตเป็นปีที่ 3 ผลผลิตเยอะน่าจะขายได้เงินราว 1 ล้านบาท แต่จะแบ่งไปถวายวัดต้นละ 1 วัด โดยสวนอ้อมตะวันจะทำทุเรียนขนาด 2-5 กก./ลูก เนื่องจากชาวบ้านเราเป็นชุมชนเล็กๆ ไม่ค่อยจะมีเงิน ลูกเล็กๆเขาพอจะมีกำลังซื้อ ถ้าเป็นลูกใหญ่ก็คงจะซื้อไม่ได้ ”
เจ้าของสวนอ้อมตะวัน เล่าต่อว่า อยากให้สวนอ้อมตะวันเป็นสวนเพื่อการเรียนรู้ ใครอยากจะรู้เรื่องทุเรียน แนะนำได้ก็จะแนะนำ เพราะเราทำได้แล้ว อยากให้คนอื่นทำได้เหมือนเรา ครั้งแรกที่เราปลูกจะมีลูกไม่มีลูกขึ้นอยู่ที่เรา เราเริ่มเรียนรู้ด้วยตัวเอง ต่อมาความรู้เพิ่มเติมมีผลผลิตเต็มต้น ก็ได้มาจาก “อ.นุ นันทภูมิ” ที่ท่านมาเป็นวิทยากรในวันนี้ เราก็อยากให้อุดรธานีมีผลผลิตดีๆ มีคุณภาพ เป็นหน้าเป็นตาของจังหวัด ตอนนี้เป็นหัวหน้ากลุ่มปลูกทุเรียน อ.วังสามหมอ มีสมาชิก 63 คน พื้นที่ปลูกเกือบ 1 พันไร่ ตอนนี้แปลงใหญ่ที่สุด 30 ไร่ สำหรับรสชาติทุเรียนวังสามหมอ มีเอกลักษณ์ไม่เหมือนใคร เนื้อจะสีสวย , กลิ่นไม่แรง , แห้ง , หวานมันกรอบ และเม็ดลีบ ใครที่ยังไม่ได้ชิมก็เชิญชวนมาที่สวนได้ ตอนนี้ทางเราก็ยังไม่ได้เปิดขายออนไลน์
นางจันสุดา สุกสี เกษตรอำเภอวังสามหมอ เปิดเผยว่า ทุเรียนวังสามหมอมีผู้ตอบรับดี เนื่องจากมีลักษณะเฉพาะ หรือเรียกว่าทุเรียนที่มีอัตลักษณ์ก็ได้ เพราะจะมีรสชาติกรอบ กลิ่นไม่ฉุน ขณะนี้ยังไม่เพียงพอต่อการบริโภค เฉพาะอยู่ที่สวนก็มีคนมาจอง ถ้าอยากมารับประทานต้องมาที่สวน เพราะไม่มีวางขายแล้ว ทุเรียนเพิ่งให้ผลผลิต คุณภาพเบื้องต้นค่อนข้างดี จากข้อมูลจดทะเบียนเกษตรกร แจ้งขึ้นทะเบียนปลูกทุเรียนไว้ราว 900 ไร่ และเก็บผลผลิตได้แล้ว 50% มีแนวโน้มปลูกเพิ่มมากขึ้น เพราะจะเกิดพฤติกรรมทำตาม และจากสวนนี้จำหน่ายราคาสูงจึงต้องมีอะไรพิเศษ โดยทำการปลูกแบบปลอดภัย แม้จะยังไม่ขึ้นทะเบียน GAP แต่ต่อไปอนาคตจะได้ยื่นจด GAP ส่งไปจำหน่ายยังต่างประเทศได้ ขณะการรวมกลุ่มเกษตรกรปลูกทุเรียน ได้เชิญวิทยากรที่มีความรู้และประสบการณ์ มาให้คำแนะนับเป็นก้าวสำคัญ ที่จะทำให้สวนทุเรียนเติบโตไปในทางที่ดี
นายธวัช พรหมโสภา นายอำเภอวังสามหมอ เปิดเผยว่า ที่ผ่านมาองค์ความรู้เกษตรกรยังไม่เยอะ เริ่มจากการเรียนรู้จากที่เราอยากปลูก แต่ตอนนี้ทุเรียนได้ปลูกมาหลายปี มีสวนให้ผลผลิตดีจำนวนหนึ่ง ชาวบ้านก็ได้คำแนะนำจากข้างนอก ผลผลิตเราเริ่มที่จะสูงขึ้น และดีขึ้นในทุกๆปี และคิดว่าผลไม้จะทำให้ยกฐานะดีขึ้น เพราะเราจะตัดทุเรียนมีผลแก่ ชาวบ้านได้สินค้าที่มีคุณภาพ ชาวสวนก็ได้ราคาที่ดี ถือว่าเป็นนิมิตหมายอันดี และหวังว่าชีวิตของเกษตรกรจะดีขึ้นเรื่อย ๆ เกษตรกรรวมกลุ่มกันจึงเป็นเรื่องดี ได้องค์ความรู้ที่แลกเปลี่ยนกัน ถ้าในเรื่องการเกษตร ทุเรียนก็จะได้แชร์ประสบการณ์ ใครมีอะไรก็จะได้แบ่งปัน ตรงไหนที่ยังไม่ดีก็จะลงไปช่วยกัน ดีกว่าที่ทำคนเดียว จะได้ยกระดับความรู้ให้สูงยิ่งๆขึ้นไป…
