ช่วงก่อนสงกรานต์ อุทยานประวัติศาสตร์ภูพระบาท ได้เผยแพร่ภาพ แหล่งวัฒนธรรมสีมา “โบราณสถานดอนหินศิลา” ม.3 บ.จำปาดง ต.จำปาโมง อ.บ้านผือ จ.อุดรธานี ซึ่งเป็นโบราณสถาน รูปแบบวัฒนธรรมสีมา ที่มีลักษณะเด่นของอุทยานประวัติศาสตร์ภูพระบาท ที่กำลังเสนอชื่อขึ้นทะเบียนเป็น “มรดกโลก”
โดยอธิบายว่า กลุ่มใบสีมา สมัยวัฒนธรรมทวารวดี ที่ปักติดตั้งบนลานดินเพื่อแสดงขอบเขตศักดิ์สิทธิ์ของพื้นที่ประกอบพิธีกรรมทางพุทธศาสนา ในแผนผังสี่เหลี่ยมผืนผ้า ขนาดกว้าง 20 เมตร ยาว 25 เมตร มีการปักใบสีมาตามทิศทั้ง 8 ทิศ โดยปักทิศละ 3 ใบ ซ้อนกัน 3 ชั้น รวมทั้งหมด 24 ใบ
ใบสีมามี 3 ขนาด ตามแต่ละชั้น โดยชั้นนอกสุดมีขนาดต่ำที่สุด มีความสูงเฉลี่ย 1.32 เมตร ชั้นกลางมีขนาดกลาง มีความสูงเฉลี่ย 1.86 เมตร ส่วนชั้นในสุด มีขนาดสูงที่สุด มีความสูงเฉลี่ย 2.31 เมตร ที่กึ่งกลางของลานดินปรับพื้นที่เป็นเนินดินขนาดกว้าง 3.5 เมตร ยาว 4 เมตร สูง 0.50 เมตร
ใบสีมาทั้งหมดมีรูปทรงเป็นแบบแผ่นแบน ด้านบนเป็นทรงโค้งแบบกลีบบัว ส่วนเอวคอดและบานออกเล็กน้อย โดยที่ส่วนฐานถัดลงไปด้านล่างเป็นแกนเดือยหิน ใช้สำหรับปักลงบนพื้นดิน ใบสีมากลุ่มนี้มีการสลักลวดลาย และประติมากรรมเล่าเรื่องในพุทธศาสนา ได้แก่ ประติมากรรมรูปบุคคล ชาดกและพุทธประวัติ
โดยที่ภาพสลัก เล่าเรื่องจะปรากฏอยู่ที่ตำแหน่งโคน ของใบสีมาแถวในสุดของพื้นที่ ซึ่งมีประติมากรรมเล่าเรื่องทุกใบ ส่วนใบสีมาที่อยู่ชั้นกลาง และรอบนอกของพื้นที่ สลักแนวสันแกนนูนเอาไว้ที่กลางแผ่น ภาพสลักบนใบสีมาทั้งหมดมีรูปแบบศิลปกรรมที่แสดงถึงอิทธิพลศิลปะเขมรสมัยเกาะแกร์ (ราวครึ่งหลังพุทธศตวรรษที่ 15) หรือมีอายุประมาณ 1,100 ปีมาแล้ว
นายนภสินธุ์ บุญล้อม หน.อุทยานประวัติศาสตร์ภูพระบาท เปิดเผยว่า “โบราณสถานดอนหินศิลา” เป็นวัฒนธรรมเดียวกับอยู่ภูพระบาท ลักษณะเดียวกันกับวัฒนธรรมสีมา บ้านกาลึม พระพุทธบาทบัวบาน อยู่ห่างจากภูพระบาทราว 18 กม. ไม่อยู่ในพื้นที่เสนอเป็นมรดกโลก มีความสมบูรณ์มาก จะช่วยเสริมภูพระบาทได้มากขึ้น
“ ใบเสมาบนภูพระบาทตั้งอยู่บนลานหิน ต้องเจาะลานหินเท่ากับฐานใบเสมา เพื่อใช้ในการปักใบเสมาตั้งขึ้น ต่างจากใบเสมาที่ดอนหินศิลา ที่จะปักลงบนพื้นดิน เวลาที่ผ่านมานานทำให้ล้มลง ซึ่งจนถึงขณะนี้ยังขาดไป 1 ใบ กำลังตามหา และบางใบรอยสลักชำรุดไปบ้าง กำลังทำแผนทำเป็นแหล่งท่องเที่ยวในอนาคต
หน.อุทยานประวัติศาสตร์ภูพระบาท “โบราณสถานดอนหินศิลา” ตรวจพบมานานแล้ว และถูกขึ้นทะเบียนไว้ก่อน แล้วทำความเข้าใจกับชาวบ้าน ซึ่งทุกฝ่ายก็ดูแลกันต่อเนื่อง จนเมื่อ 3 ปีก่อน (ช่วงการระบาดโควิด-19) อุทยานประวัติศาสตร์ภูพระบาท ได้ใช้งบประมาณ ปกติของตนเอง ค่อยๆทำการขุดค้น และบูรณะตามสภาพ จนยกตั้งขึ้นทั้งหมด เมื่อข่าวเผยแพร่ออกไป มีคนสนใจเดินทางมาเยี่ยมชมวันละ 50-100 คน…..
