ก่อนสิ้นปีงบประมาณ 2566 กระทรวงวัฒนธรรม ได้ประกาศคำตัดสินผลการคัดเลือก 10 สุดยอดชุมชนต้นแบบ “เที่ยวชุมชน ยลวิถี” ประจำปี 2566 ที่มีศักยภาพและความพร้อมด้านการท่องเที่ยวในทุกมิติ สามารถสร้างโอกาส สร้างงาน สร้างรายได้ เสริมสร้างเศรษฐกิจฐานรากของชุมชน ให้เกิดความเข้มแข็งอย่างยั่งยืน เพื่อต่อยอดไปยังชุมชนอื่นๆ ประกอบไปด้วย
1.ชุมชนวัดท่าขนุน ต.ท่าขนุน อ.ทองผาภูมิ จ.กาญจนบุรี , 2.ชุมชนบ้านปากน้ำชุมพร ต.ปากน้ำ อ.เมืองชุมพร จ.ชุมพร , 3.ชุมชนวัดพระธาตุผาเงา ต.เวียง อ.เชียงแสน จ.เชียงราย , 4.ชุมชนวัดพระธาตุช่อแฮ ต.ช่อแฮ อ.เมือง จ.แพร่ , 5.ชุมชนบ้านฟ้าหยาด ต.ฟ้าหยาด อ.มหาชัยชนะ จ.ยโสธร , 6.ชุมชนวัดบ้านหงาว ต.หงาว อ.เมือง จ.ระนอง 7.ชุมชนบ้านท่ามะขาม ต.สวนผึ้ง อ.สวนผึ้ง จ.ราชบุรี , 8.ชุมชนวัดพระพุทธบาทห้วยต้ม ต.นาทราย อ.ลี้ จ.ลำพูน , 9.ชุมชนบ้านท่าฉลอม ต.ท่าฉลอม อ.เมือง จ.สมุทรสาคร และ 10.ชุมชนบ้านโนนกอก ต.หนองนาคำ อ.เมือง จ.อุดรธานี
ในเช้าวันเสาร์ที่ 9 มีนาคม 2567 บริเวณลานวัฒนธรรม ตรงข้ามศูนย์เรียนรู้กลุ่มทอผ้าโบราณบ้านโนนกอก ม.18 ต.หนองนาคำ อ.เมือง จ.อุดรธานี นางยุพา ทวีวัฒนะกิจบวร ปลัดกระทรวงวัฒนธรรม เดินทางมาเป็นประธานพิธีเปิดตัว 1 ใน 10 สุดยอดชุมชนต้นแบบ “เที่ยวชุมชน ยลวิถี” ซึ่งเป็นวันที่ชาวชุมชนบ้านโนนกอก จัดงานประเพณี “บุญผะเหวด เทศน์มหาชาติ” มีนายวันชัย คงเกษม ผู้ว่าราชการ จ.อุดรธานี น.ส.เพชรรัตน์ สายทอง ผู้ตรวชราชการกระทรวงวัฒนธรรม , นายธีทัต พิมพา วัฒนธรรม จ.อุดรธานี ร่วมกับแสดงสัญลักษณ์เปิดงาน ด้วยการวางดอกบัวแดงบนแท่นลายผ้าหมี่ขิด
ก่อนการเดินทางมาถึงนางยุพา ทวีวัฒนะกิจบวร ปลัดกระทรวงวัฒนธรรม นำคณะสักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ตามเส้นทางการเดินทาง 2 แห่ง คือ พระธาตุ โพนทอง พระธาตุก่อนสมัยลานช้าง คู่บ้าน-คู่เมือง ประชาชนให้ความเคารพนับถือ และเยี่ยมชมวัดศิริสุขาภิบาล (สมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร รัชกาลที่ 9 เสด็จมาตัดหวายลูกนิมิต พ.ศ. 2512
นายอภิชาติ พลบัวไข ผญบ.บ้านโนนกอก บอกว่า กลุ่มทอผ้าโบราณบ้านโนนกอก ก่อตั้งขึ้นในปี พ.ศ.2558 เพื่ออนุรักษ์การทอผ้าขิด ผ้าไหม ผ้าฝ้าย เริ่มจากรวบรวมภูมิปัญญาการทอผ้าแบบดั้งเดิมใน ต.หนองนาคำ และใกล้เคียง มาสร้างรายได้ให้ชุมชน ปัจจุบันได้จัดตั้งเป็นศูนย์เรียนรู้กลุ่มทอผ้าโบราณบ้านโนนกอก มีพิพิธภัณฑ์รวบรวมลายผ้าทอโบราณ และหมอนขิดเก่าแก่ รวมถึงผ้าทอโบราณอื่น ที่หาดูได้ยาก ตลอดจนการสาธิต-ผลิตผ้าทอโบราณ โดยเฉพาะการมัดย้อม และย้อมผ้าจากดอกบัวแดง และสายบัวแดง
ที่ศูนย์เรียนรู้ฯยังมีบริการอาหาร เป็นเมนูประจำถิ่น รวมไปถึงเครื่องดื่ม มีการสาธิตการห่อข้าวต้มมัดธัญพืชกลีบบัวแดง ซึ่งได้รับการคัดเลือกจากกระทรวงวัฒนธรรม ให้เป็นอาหารประจำ จ.อุดรธานี ตามกิจกรรม 1 จังหวัด และสาธิตขนมพื้นถิ่นไว้ตอนรับผู้มาเยี่ยมเยือน อาทิ ขนมบ้าบิ่น , ฝักบัว , ข้าวเหนียวปิ้ง , กล้วยทับ และขนมครกบัวแดง เป็นการสร้างงาน สร้างรายได้ ให้กับประชาชนในพื้นที่ และใกล้เคียง
นายวันชัย คงเกษม ผู้ว่าราชการ จ.อุดรธานี กล่าวว่า บ้านโนนกอกมีชื่อเสียงในการทอผ้าโบราณ ประยุกต์ลวดลายผ้า จากลายหมอนขิดอีสาน ขิดลายนาค ลายกนกประตูโบสถ์วัด ลายขอเล็บแมว และลายขอขิดเกียง นำสายบัวแดง ดอกบัวแดงและเกสรบัวแดง มาย้อมเส้นไหมที่ใช้ทอ ซึ่งดอกบัวแดงเกิดขึ้นในลำห้วยเชียงรวง ช่วงไหลผ่านในหมู่บ้าน มาผสมผสานแนวคิดและเทคนิคสร้างสรรค์เป็นผืนผ้า มีความประณีตและความงดงาม มีผู้สนใจเดินทางมามากกว่า 1,000 คนต่อเดือน
“ ชุมชนบ้านโนนกอก เป็นสถานที่พระบรมวงศานุวงศ์เสด็จมาทอดพระเนตรความงดงามของผ้าโบราณ และทรงโปรดให้ช่างทอผ้าถวาย อีกทั้งยังเป็นที่รับรองบุคคลสำคัญของจังหวัด เช่น คณะทูตานุทูตตามโครงการวัฒนธรรมสัญจร เพื่อเตรียมนำเสนอขอขึ้นทะเบียนอุทยานประวัติศาสตร์ภูพระบาท เป็นแหล่งมรดกโลก และให้การต้อนรับคณะกรรมการสมาคมพืชสวนระหว่างประเทศ (AIPH) ตรวจประเมิน การเตรียมการจัดงานมหกรรมพืชสวนโลกอุดรธานี พ.ศ.2569 ”
นางยุพา ทวีวัฒนะกิจบวร ปลัดกระทรวงวัฒนธรรม กล่าวว่า รัฐบาลขับเคลื่อนนโยบาย ซอฟต์พาวเวอร์ของไทย สู่นานาชาติในการสร้างความเข้มแข็ง ให้แก่ระบบเศรษฐกิจฐานรากของชุมชน ด้วยการนำทุนทางวัฒนธรรมในชุมชน มาพัฒนาต่อยอดสร้างงานสร้างรายได้ ด้วยการยกระดับชุมชนคุณธรรมฯ ให้เป็นแหล่งท่องเที่ยววิถีชุมชน โดยเชื่อมโยงสู่การท่องเที่ยวชุมชน เพื่อให้ชุมชน มีรายได้เพิ่มขึ้น สร้างคุณค่าและมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจ
กระทรวงวัฒนธรรมได้ขับเคลื่อน ผ่านโครงการชุมชนคุณธรรม น้อมนำ “หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ขับเคลื่อนด้วยพลังบวร” ซึ่งมีชุมชนคุณธรรมทั่วประเทศกว่า 27,000 ชุมชน โดยในปี 2566 ได้คัดเลือก 10 สุดยอดชุมชนต้นแบบ เที่ยวชุมชน ยลวิถี จากชุมชน 76 จังหวัด นับว่าเป็นที่น่ายินดี ที่ชุมชนคุณธรรมบ้านโนนกอก ได้รับการคัดเลือก และภาพในวันนี้ได้แสดงให้เห็นอย่างชัดเจนว่ามีผู้นำพลังบวร และเครือข่าย มีการขับเคลื่อนที่เข้มแข็ง คนในชุมชนมีความสุข มีความรักสามัคคี มีการอนุรักษ์ สืบสานศิลปวัฒนธรรมของท้องถิ่น อย่างเหนียวแน่น ”
“เที่ยวชุมชน ยลวิถี” ชุมชนบ้านโนนกอก เป็นชุมชนที่ 2 ของ จ.อุดรธานี ที่ได้รับรางวัล 1 ใน 10 สุดยอดชุมชนต้นแบบ ประจำปี 2566 ซึ่งก่อนหน้านี้ชุมชนบ้านเชียง ทต.บ้านเชียง อ.หนองหาน จ.อุดรธานี ก็เคยเป็น 1 ใน 10 สุดยอดชุมชนต้นแบบ ประจำปี 2565 เบิกทางไว้รับการต่อยอด ขณะปี 2567 จ.อุดรธานี เตรียมเสนอ “ชุมชนกุดหมากไฟ” ต.กุดหมากไฟ อ.หนองวัวซอ จ.อุดรธานี เข้ารับการคัดเลือกไปแล้ว……
