เมื่อพูดถึงพลตรีพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม หรือ “กรมหลวงประจักษ์” พระผู้สร้างเมืองอุดรธานี เราก็จะนึกถึงวันที่ 18 มกราคม ร.ศ.112 วันที่พระองค์เคลื่อนทัพจากหนองคาย มาถึงบ้านเดื่อหมากแข้ง ด้วยพระปรีชาเลือกที่นี่เป็นที่ตั้งทัพ ทำให้บ้านเดื่อหมากแข้ง เจริญรุดหน้ามาต่อเนื่อง จนเป็นศูนย์กลางของภูมิภาคนี้ ขณะที่ยังมีวันสำคัญของพระองค์ อาทิ วันประสูติ 5 เมษายน 2399 หรือ 169 ปีชาติตระกาล และวันสวรรคต 25 เมษายน 2468 หรือ 100 ปี
วันเช้าวันที่ 5 เมษายน 2568 ที่ศาลาบุญสิงห์ วัดมัชฌิมาวาส พระอารามหลวง อำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี นายราชันย์ ซุ้นหั้ว ผู้ว่าราชการจังหวัดอุดรธานี และประธานมูลนิธิกรมหลวงประจักษ์ฯ เป็นประธานพิธีบำเพ็ญกุศลเนื่องในวันคล้ายวันประสูติพลตรีพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม โดยมีนายณัฐพงศ์ คำวงศ์ปิน รองผู้ว่าราชการจังหวัดอุดรธานี นายกอบเกียรติ กาญจนะ รองประธานมูลนิธิกรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม นางเรวดี วิถี รองนายกเหล่ากาชาดจังหวัดอุดรธานี พร้อมด้วยคณะกรรมการมูลนิธิกรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม หัวหน้าส่วนราชการ ข้าราชการ เจ้าหน้าที่และประชาชน ร่วมประกอบพิธีบำเพ็ญกุศลถวายพระกุศล น้อมรำลึกสำนึกในพระกรุณาธิคุณและพระเกียรติคุณ เนื่องในวันคล้ายวันประสูติ 5 เมษายน 2568 โดยมีพระราชวัชราภรณ์ เจ้าคณะจังหวัดอุดรธานี (ม) เจ้าอาวาสวัดมัชฌิมาวาส พระอารามหลวง เป็นประธานสงฆ์ คณะสงฆ์ร่วมประกอบพิธีเจริญพระพุทธมนต์
ในการนี้มูลนิธิกรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม ก่อตั้งปี 2559 เพื่อช่วยเหลือสนับสนุนการสังคมสงเคราะห์ การศึกษา การกีฬา ศาสนา สาธารณภัย สาธารณประโยชน์และการปรับปรุงซ่อมแซม และพัฒนาสวนศรีเมือง และอนุสาวรีย์กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม ที่ไม่เกี่ยวข้องกับการเมือง ปี พ.ศ.2568 เพื่อเป็นการถวายพระกุศลแด่พลตรี พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม มูลนิธิกรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม ทำการบริจาคงบประมาณให้กับศาสนสถาน และสนับสนุนเป็นทุนการศึกษาให้แก่เด็กนักเรียนที่มีความประพฤติดีและมีผลการเรียนดี ประกอบด้วยบำรุงวัดมัชฌิมาวาส 50,000 บาท ,มอบทุนสนับสนุนการศึกษานักเรียนดีเด่นแต่ยากจนประจำอำเภอ 20 อำเภอ 120,000 บาท, มอบทุนงบประมาณสนับสนุนให้โรงเรียนพระปริยัติธรรม 42,000 บาท , มอบทุนสนับสนุนการศึกษาแก่โรงเรียนโสตศึกษา 20,000 บาท และโรงเรียนศึกษาพิเศษจังหวัดอุดรธานี 20,000 บาท
มูลนิธิกรมหลวงประจักษ์ ได้ประกอบพิธีบำเพ็ญกุศลฯ มาอย่างต่อเนื่องนับตั้งแต่ตั้งมูลนิธิฯ โดยในปีนี้เบื้องต้นมีแผนจะ “วางศิลาฤกษ์” อาคารอนุรักษ์วังตรอกสาเกอุดรธานี แต่เนื่องจากสถานที่โครงการยังไม่ชัดเจน จึงรอให้ได้สถานที่ชัดเจนก่อน ขณะในวันที่ 25 เมษายนที่จะถึงนี้ ซึ่งตรงกับวันสวรรคตของพระองค์ ครบ 100 ปีพอดี ที่สอดคล้องกับแผนงาน “100 ปีนำกรมหลวงประจักษ์ฯกลับอุดรธานี” …..
